Wyniki leczenia inwazyjnego u pacjentów po nagłym zatrzymaniu krążenia: 10 lat doświadczeń centrum kardiologii interwencyjnej
4 stycznia 2015
Wyniki leczenia inwazyjnego u pacjentów po nagłym zatrzymaniu krążenia: 10 lat doświadczeń centrum kardiologii interwencyjnej
Kardiologia Polska 2014; 72, 8: 687–699; DOI: 10.5603/KP.a2014.0088
Zeliaś A1, Stępińska J, Andres J, Trąbka-Zawicki A, Sadowski J, Żmudka K.
1 Klinika Kardiologii Interwencyjnej, Instytut Kardiologii, Uniwersytet Jagielloński, Collegium Medicum, Szpital im. Jana Pawła II w Krakowie, Kraków. aazelias@gmail.com.
Wstęp i cel:
Celem pracy była ocena wyników leczenia interwencyjnego pacjentów po nagłym zatrzymaniu krążenia (NZK) pozaszpitalnym o prawdopodobnie wieńcowej etiologii, przyjmowanych do pilnej diagnostyki inwazyjnej naczyń wieńcowych.
Metody:
Retrospektywną (2000–2010) i prospektywną (2010–2011) analizą objęto dane medyczne chorych po NZK pozaszpitalnym przyjmowanych do centrum kardiologii interwencyjnej. Chorzy stanowiący populację badaną nie byli (z wyjątkiem kilku pacjentów pod koniec okresu obserwacji) poddawani łagodnej hipotermii terapeutycznej, która została wprowadzona w centrum kardiologii inwazyjnej dopiero od 1.09.2011 r. Analizie poddano okoliczności NZK i przebieg resuscytacji, dane demograficzne oraz przeszłość chorobową pacjentów, zapis EKG po przywróceniu tętna (ROSC), wyniki koronarografii oraz angioplastyki, wyniki badania echokardiograficznego i EKG po interwencji wieńcowej, przebieg i komplikacje występujące w trakcie hospitalizacji oraz przeżycie i stan neurologiczny w momencie wypisu ze szpitala, a także w obserwacji odległej.
Wyniki:
W analizowanym okresie przyjęto 405 chorych po NZK, 340 w grupie retrospektywnej i 65 w grupie prospektywnej. Średni wiek pacjentów wyniósł 61 lat. 81% stanowili mężczyźni, u 78% stwierdzono migotanie komór lub częstoskurcz komorowy jako mechanizm NZK, 70% chorych było nieprzytomnych, a u 11% zaobserwowano wstrząs kardiogenny w chwili przyjęcia. Średni czas od NZK do ROSC wyniósł 26,7 min. W koronarografii u 48% osób wstępowała świeża okluzja tętnicy wieńcowej, a u 26% pacjentów stwierdzano zwężenia krytyczne. Ostatecznie ostry zespół wieńcowy (OZW) jako przyczynę NZK rozpoznano u 82% chorych (STEMI 75%, NSTEMI 25%), drugą najczęstszą przyczyną była kardiomiopatia niedokrwienna. Angioplastykę wieńcową wykonano u 90% chorych z OZW, a pomostownie aortalno-wieńcowe u 4% osób. Angioplastyka zakończyła się sukcesem u 70% pacjentów. Przeżycie do wypisu ze szpitala w całej grupie wyniosło 63%, a przeżycie w korzystnym stanie neurologicznym odnotowano u 49% pacjentów. W grupie chorych wyjściowo nieprzytomnych przeżycie i dobry stan neurologiczny zaobserwowano odpowiednio u 52% i 33% osób. W trakcie obserwacji odległej (do 12 lat po NZK) 49% pacjentów przeżyło, a 42% było w dobrym stanie neurologicznym (87% chorych, którzy przeżyli). Niezależnymi czynnikami decydującymi o przeżyciu w dobrym stanie neurologicznym były: zachowany stan przytomności w chwili przyjęcia, mechanizm defibrylacyjny NZK, zatrzymanie krążenia w obecności personelu medycznego, brak wstrząsu kardiogennego i zachowana funkcja nerek. Skuteczna angioplastyka wieńcowa wiązała się z poprawą przeżycia do wypisu ze szpitala, jeżeli nie uwzględniano stanu neurologicznego chorych.
Wnioski:
Najważniejszą przyczyną pozaszpitalnego NZK jest choroba wieńcowa, a zwłaszcza ostre zespoły wieńcowe. Koronarografia i angioplastyka wieńcowa są ważnymi elementami właściwej opieki poresuscytacyjnej, ponieważ mogą poprawiać przeżywalność chorych po NZK, choć ich wpływ na osiągany stan neurologiczny pozostaje niejasny.